Yoksul toprak köleleri, dilenciler, sakatlar ve budalalar müzik tarihinde ilk kez Musorgski’ de ( 1839 – 1881 ) sanat şarkısına konu olmuş ve halk kitleleri operanın gerçek baş aktörü konumuna girmiştir.Musorgski, ezgilerini günlük konuşmaların dibinde gizli müziksel öğelerden çıkarak söz ve tını uyumunu en ideal düzeye ulaştırır. Her somut insanın kendi değer ölçütünü yalnız kendisi içinde taşıdığına inandığı içindir ki – bütün genellemelerden uzaklaşarak – her özü, o öze özgü yepyeni bir biçimle sunar. Yapıtların en belirgin niteliği, biçimsel zenginlik ve armoni diline getirdiği yeniliklerde yatar. Musorgski’nin evrensel değeri, ulusal duygularındaki yoğunlukla doğru orantılıdır. O bütün yöresel dereleri ve ırmak kollarını içinde toplayıp Hazar Denizi’ne dökülen Volga gibidir. Yapıtları Rusya’nın müziksel bir tarihçesi ve bütün toplum katmanlarının ses yankılarıdır. Bir yaşam gözlemcisidir Musorgski. Yaratıcı kişiliğinde gözlerindeki keskin bakış ile kulaklarındaki ince duyarlılık birbiri ile kaynaşmıştır. İnsan ruhunun derinliklerine dalışıyla Dostoyevski’ye, satir ve güldürü yeteneğiyle Gogol’e, ezilen yoksul kitlelere yaklaşımı ile de Gorki’ye benzer. Estetiğin araştırma konusu olan güzellik kavramının değerini, yaşam insan gerçeğine uygun olup olmamasıyla ölçer.
