Kafkasya, efsaneler ve masalların derin etkisi altında şekillenen bir bölgedir. Kafkasyalıların kültürünü, yaşam tarzını ve kişiliklerini bu masallar ve söylenceler biçimlendirmiştir. Çeçen halkı gibi, Kafkasya halkları da özgürlükleri için verdikleri mücadelelerde, atalarından duydukları efsanelerin ve öğretilerin etkisinde kalmışlardır. Bölgeye yapılan her saldırı, Kafkasyalıların kültürel köklerinden ve efsanevi anlatılarından beslenen dirençleriyle karşılanmıştır. Bu kültürel bağ, özgürlüğe olan bağlılıklarını pekiştirmiştir. Kafkasya'daki mitler, gerçek ve hayalin iç içe geçtiği bir yapıyı oluşturur. Tanrılar ve dağlılar arasında geçen bir efsaneye göre, Tanrıların verdiği görevlerle dağlılar arasında feodal bir düzen oluşturulmuş, bu düzen içerisinde Nebiler ve Hanlar gibi sınıflar ortaya çıkmıştır. Ancak, bu düzen Tanrılar arasında dahi çatışmalara yol açmış, Kafkasya'nın dağlık topraklarında yaşayan halkın bir arada durmasını sağlayacak kutsal bir birliği simgelemiştir. Bu mitolojik yapı, Kafkas halklarının özgürlük mücadelesine olan inançlarını pekiştirmiştir. Çeçen halkının tarihindeki göç ve sürgün, hem kültürel hem de coğrafi bir zorluk olarak karşımıza çıkar. Çeçenler, sürekli saldırıya uğramış, ancak çoğu zaman direnmiş ve sonunda Osmanlı İmparatorluğu'na göç etmişlerdir. Bu göçün sebepleri, yaşanan acılar ve zorluklar uzun yıllar boyunca göz ardı edilmiştir. Cuma Bayazıt’ın “Osmanlı’ya Çeçen Göçü” adlı eseri, bu göç sürecini detaylı bir şekilde inceleyerek, Kafkasya halklarının tarihini daha iyi anlamamıza katkı sağlamaktadır.
