Osmanlı kültür hayatına dair bugüne kadar yapılmış en mühim çalışmalardan biri olan Umur-ı Mülkiye Nazırı Pertev Paşa’nın torunu Abdülaziz Bey’in (1850-1918), özgün adıyla Âdat ve Merasim-i Kadîme, Tabirât ve Muamelât-ı Kavmiye-i Osmaniye adlı eseri, yazarın yaşadığı dönemin fevkalade bir panoramasını okura sunuyor. Abdülaziz Bey’in Osmanlı toplumunun günlük yaşam, törenler, gelenek ve görenekler ile kullanılan tabirler üzerine bilgi ve gözlemlerini kaleme aldığı on dört defterden oluşan bu kıymetli eser, merhum Prof. Kâzım Arısan ile kızı Duygu Arısan Günay tarafından adeta kılı kırk yararak hazırlandı. Okurun rahatlıkla okuyabilmesi için sadeleştirilen ve dipnotlarla zenginleştirilen eser, özellikle İstanbul yaşamı ve kültürü konusunda nadide bir başvuru kaynağıdır. Osmanlı Âdet, Merasim ve Tabirleri’nde eski doğum ritüellerinden evlenme törenlerine, kocakarı ilaçlarından musiki aletlerine ve spor karşılaşmalarına kadar zengin bir bilgi hazinesine ulaşacak, eski İstanbul’daki gündelik yaşamı, yemek tariflerini, satıcıları, pehlivanları, giyim-kuşam çeşitlerini, batıl inanışları, eğlenceleri, mehtap âlemlerini, sünnet törenlerini, falcıları, akşamcıları, tulumbacıları kısacası yitip gitmiş bir dünyanın kayıtlarını bulacaksınız.
