Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak basmasından 1927 yılına kadar, Milli Mücadele’nin, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu ve devrimlerini belgelerle anlatan yakın tarihimizin en önemli kaynak kitabı Büyük Nutuk’tur. Nutuk, 15-20 Ekim 1927 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisinin II. Büyük Kongresi’nde TBMM toplantı salonunda Atatürk tarafından, 6 gün içinde 36 saat ve 31 dakikada okunmuştur. Nutuk okunurken, Cumhuriyetimiz henüz dört yaşındadır ve kısa sürede olağanüstü değişimler ve devrimler yapılmıştır. Bu yüzden Nutuk’un okunması hem Türkiye’de hem de tüm dünyada büyük bir yankı yaratmıştır. Atatürk Nutuk’ta, “Eğer dokuz yıllık faaliyetimiz ve yaptıklarımız bir mantık silsilesi ile gözden geçirilirse, ilk günden bugüne kadar izlediğimiz genel doğrultunun, ilk kararın çizdiği yoldan ve hedeften sapmamış olduğu anlaşılır” demektedir. Nutuk, Kuva-yı Milliye dönemi, TBMM Hükümeti ve Türkiye Cumhuriyeti olarak üç dönemde ele alınmış, Cumhuriyet’le başlayan devrim ve çağdaşlaşma hareketlerini bir bütün olarak “bağımsızlık savaşı” olarak nitelendiren Mustafa Kemal, olayların belgelere dayandırılmasına özen göstermiştir. Bu büyük eseri okumak, olayları, olayların kahramanlarını daha iyi anlamak için mevcut çalışmalardan yararlanılmış, Milli Mücadele’ye destek veren kongrelere de yer verilmiştir.
