Bu kitap; Osmanlı bakiyesi, din ve dünya ilimlerine vâkıf bilge bir zat olan General Hacı Hafız Abdurrahman (Aygün) Beyefendi (1878/9-1943)’nin kaleme aldığı, bizzat müellif hattıyla tek nüsha hâlinde muhafaza altında bulunan ve 1337-1921 tarihini taşıyan el-Musâhabâtül-Felekiyye fi l-İşârâtil-Kurâniyye adlı el yazması eser üzerinde yapılan bir incelemedir. Yazar, sağlığında matbu hâle getiremediği, dolayısıyla yayınlayamadığı bu eserinde; günümüz insanının da çok merak ettiği- tabiat hâdiselerini, yani göklerde ve yerde meydana gelen doğal olayları konu edinen Kuran âyetlerini Astronomi, Jeoloji, Kozmoloji ve biraz da Astrolojinin verileriyle karşılaştırmakta, bağdaştırmakta ve bu suretle bir nevi kevnî âyetler tefsiri yaparak Kurân-ı Kerîmin ilmî icazını ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu yolla din-bilim çatışmasının önüne geçmeyi amaçlayan müellif, eski nesille yeni nesil veya dindar kesimle dine mesafeli duran kesim arasındaki fi kir ayrılığı uçurumunu ortadan kaldırmayı; sonuçta bu iki kitleyi barıştırmayı ve uzlaştırmayı hedefl emektedir. Bunu yaparken onun, dini bütün ciddî bir bilim adamı hüviyeti ve hassâsiyetiyle davrandığını özellikle belirtmeliyiz. Örneğin; modern çağda bir hayli ilgi duyulmanın ötesinde -popüler kültürün etkisiyle- peşinden gidilen bir mevzuda o, şunu söylemektedir: Yıldızlarla, burçlarla insanlığın kaderi arasında hiçbir münasebet bulunmamaktadır. Orijinali üç cilt hâlinde ve toplamda yaklaşık 1400 varak sayfa tutarındaki oldukça hacimli ama bu zamana değin hem dinî ilimler, hem de pozitif bilimler alanında varlığı dahi bilinmeyen çok değerli bir eserden insanları haberdar kıldığımız için kıvanç duyuyoruz. Ayrıca tanıtımını ve tahlilini yapmaya gayret ettiğimiz bu kitabı, sözü edilen sahaya ilgi gösteren kişilerin istifadesine sunmaktan dolayı da son derece bahtiyar olduğumuzu okuyucularla paylaşmak istiyoruz.
