630’da Göktürk Kağanlığı 80 yıllık kısa ama görkemli bir idareden sonra tarih sahnesinden çekilirken İtil ırmağı yeni bir devletin kuruluşuna şahit oluyordu...Göktürk hanedanından bir kişi tarafından kurulan bu yeni devlet aslında Göktürk Kağanlığı’nın egemen olduğu toprakların bir parçasında yeniden dirilişini temsil eder. Göktürk idaresi altında geçirdikleri yıllarda sadakatlerini defalarca ispat etmiş olan, kendileri de Türk halklarından birisi olan Hazarlara dayanmasından ötürü Hazar Kağanlığı adı ile anılan bu devletin tarihi, 630 dolaylarındaki kuruluşundan 965’teki yıkılışına kadar bölge gücünden bir dünya gücüne dönüşümünün tarihidir. Altay Tayfun Özcan, değişik yönleri ile Türk tarihinin en merak uyandıran devletlerinden birisi olan Hazar Kağanlığının tarihine bu eser ile dış siyaseti penceresinden yaklaşıyor. Hazar Kağanlığı’nınEmevi ve Abbasi Halifelikleri ile düşmanlıktan sıkı ticari ilişkilere dönüşen münasebetlerini, Bizans İmparatorluğu ile müttefiklik gibi bir görünüm arz eden temaslarından karşılıklı güvensizliğe dönüşen ilişkilerini, Rusların bir tüccar sınıfı olarak sokuldukları Hazar topraklarında Kağanlık için nasıl büyük bir tehlikeye dönüştüklerini tüm detaylarıyla anlatıyor. Aynı zamanda Hazar Kağanlığı’nın Macar ve Oğuzlarla kimi zaman dostlukla kimi zaman düşmanlıkla geçen ilişkilerini, Peçeneklerle mücadeleleri ve İtil Bulgarlarının bağımsızlıklarını kazanmak için Hazarlarla nasıl bir soğuk savaşa giriştikleri de yine bu eserde yer buluyor. “Hazar Kağanlığı ve Etrafındaki Dünya”, tüm okurları bilinmeyen yönleri ve tarihimizdeki kritik yerleriyle Hazarların dünyasına davet ediyor.
