Dört cilt halinde yayımlanan Sanata Dair yayımlandığı dönem de çok ilgi çekmişti. Bu dört ciltte Uşaklıgil’in entelektüel ilgileri, Türk ve dünya edebiyatına dair fikirleri, o büyük üslupçuluğuyla açtığı tartışmalar, dil ve edebiyat meselelerine yaklaşımları bir aradaydı. Siyah Bir Adam, dört cildin içinden Selim İleri’nin seçtikleri ve notlandırmasıyla okuyucunun karşısına çıkıyor... Selim İleri bizi bu defa Uşaklıgil yolculuğuna davet ediyor. Halid Ziya, Edebiyat-ı Cedide’nin en ünlü şairini önce Kırk Yıl’da anlatır. Bu hatırlayış yazısıyla Fikret’e bir kez daha geri dönmek ihtiyacını duymuş. Kırk Yıl’daki Fikret’le Sanata Dair’deki “Sis” şairi, ikisi de “siyah bir adam” diye nitelendirilmiştir. Fikret “Sis” şairi olarak yaşayacaktır diyor Halid Ziya. Lise sonda okuduğum, dilini sökmekte zorlandığım “Sis”, ezgisiyle beni büyülemişti. Bu şiiri yerle bir edici ilençleri sebebiyle Yahya Kemal yanıtlamış: “Siste Söyleniş”... “O bedduâ...” diyor. Aşk-ı Memnu romancısıyla “Siste Söyleniş” şairinin karşıt yaklaşımları güncelliğini bence hâlâ koruyor. Selim İleri
