Memduh Şevket Esendal, 1934 yılında Vakit gazetesinde tefrika edilen, daha sonra yine aynı yıl kitap olarak yayımlanan romanı Ayaşlı ile Kiracıları’nda yeni yapılmış bir apartmanın her bir odası ayrı ayrı kiraya verilen kısmında yaşayan insanları anlatır. Esendal, Ayaşlı İbrahim Efendi’nin sosyokültürel konumları ve dünya görüşleri birbirinden hayli farklı kiracıları bir araya geldiğinde genç Cumhuriyet’in yaratmaya çalıştığı yeni dünyaların, süregiden eski alışkanlıkların ve eski ile yeni arasında kalmış kişilerin yaşadığı gerek iktisadi gerek ruhsal ve duygusal gerilimlerin bir resmini sunarken; taşra ile merkez arasındaki diken üstünde ilişkileri de detaylarıyla gözler önüne serer. Behçet Çelik tarafından yayıma hazırlanan, Tanıl Bora’nın dönemi, romanı ve yazarın dünya görüşünü irdelediği önsözüyle zenginleşen Ayaşlı ile Kiracıları’nda, romanın tefrikası, ilk ve son baskıları arasındaki farklılıklar gösteriliyor.Ayrıca Esendal’ın sade ve kendine has üslubu, kullanımları korunarak, okurların “dönemin ruhunu” daha yakından görmeleri sağlanıyor. “Ayaşlı ile Kiracıları, apartman hayatını, şehir hayatının mikro kozmosu gibi tasvir eder.” TANIL BORA
